Δευτέρα 17 Οκτωβρίου 2011

Η Φόνισσα (1903) του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη


Ίσως το κορυφαίο πεζογράφημα μικρής έκτασης της νεοελληνικής λογοτεχνίας - μαζί με "Το Αμάρτημα της Μητρός μου" του Γ. Βιζυηνού - η "Φόνισσα" είναι μία θαυμάσια νουβέλα ηθογραφικών και ψυχογραφικών προεκτάσεων, που αποκαλύπτει πολλά για την ελληνική κοινωνία στην επαρχία των αρχών του 20ου αιώνα. Η ιστορία είναι αρκετά γνωστή: μία ηλικιωμένη γυναίκα, τυπικό παράδειγμα χιλιοβασανισμένης materfamilias της επαρχίας, που κάποια στιγμή "ψηλώνει ο νους της" - και έτσι πραγματώνεται το potential του τίτλου του έργου.

Με λεπτές, εξαιρετικά εύστοχες πινελιές, ο Παπαδιαμάντης μας παραδίδει ένα γυναικείο ψυχογράφημα αληθινά αλησμόνητο, μίας γυναίκας τόσο φορτισμένης με το μίσος, την κούραση, τα βάσανα, τους περιορισμούς του φύλου και της τάξης της, που δεν διστάζει να θεωρήσει mercy-killing, ευθανασία και άρα λειτούργημα να βγάζει από τη μέση τα "θηλυκά της φτωχολογιάς". Ο κοινωνικός σχολιασμός του Παπαδιαμάντη είναι εμφανής με έναν διακριτικό και όχι κραυγαλέο τρόπο. Ποτέ άλλωστε δεν κατακρίνει απόλυτα την ηρωίδα του, την οποία αντιμετωπίζει με κατανόηση και συμπόνοια. Η γλώσσα του κορυφαίου πεζογράφου μας είναι εκπληκτικά ζωντανή και ακριβής και μας εντάσσει απόλυτα τόσο στο κοινωνικό πλαίσιο της εποχής, όσο και στον ταραγμένο εσωτερικό κόσμο της εμβληματικής Χαδούλας. Από τα κορυφαία έργα της ελληνικής πεζογραφίας.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου