Ελληνιστί: Περιμένοντας τον Γκοντό
Το διασημότερο ίσως θεατρικό έργο του 20ου αιώνα είναι ταυτόχρονα και ένα από τα δύσκολα, δισεπίλυτα αινίγματά του. Έργο που χαίρει πολλαπλών αναγνώσεων και ερμηνειών, το "Περιμένοντας τον Γκοντό" περιλαμβάνει ένα μικρό καστ χαρακτήρων που φαινομενικά περιμένουν τον εργοδότη τους, τον μυστηριώδη Γκοντό, που ποτέ δεν φαίνεται να έρχεται - και παρά τις διαμαρτυρίες τους, κι αυτοί δεν φαίνεται ποτέ να παίρνουν απόφαση να μετακινηθούν από το σημείο όπου περιμένουν.
Αν και είναι πάντα δύσκολο να αποφανθεί κανείς τη σημασία ενός έργου του "Παραλόγου", εντούτοις θα έλεγα πως το βασικό ίσως μήνυμα του έργου είναι ο κατακερματισμός της ανθρώπινης ταυτότητας, η θραυσματοποίησή της - που άλλωστε παραλληλίζεται και με τον αντίστοιχο τεμαχισμό/κομματιασμό/παράλυση των χαρακτήρων σε σωματικό επίπεδο. Όπως και σε άλλα έργα του Μπέκετ (π.χ. Happy Days), στην αρχή του έργου ο κατακερματισμός αυτός είναι παρών μόνο στην επικοινωνία, στην ανικανότητα μεταξύ των χαρακτήρων να επικοινωνήσουν επαρκώς. Καθώς εξελίσσεται το έργο, η επικοινωνία γίνεται ολοένα πιο αποσπασματική, θραυσματική, αλλοπρόσαλλη, αδύνατη. Ο διάλογος μετατρέπεται σε σπαράγματα ασυνάρτητων, ασύνδετων μονολόγων. Σταδιακά, η μπεκετική αποδόμηση επεκτείνεται στα πάντα: στη δεύτερη πράξη, έχει υπονομευτεί η συνεκτικότητα των χαρακτήρων και σε φυσικό επίπεδο. Ένας από αυτούς τυφλώνεται, ο άλλος χάνει την ικανότητα του λόγου. Ακινησία αντικαθιστά την κίνηση. Ο Γκοντό - η θρυλούμενη πανάκεια - ποτέ δεν έρχεται και όμως οι ήρωες, παρά τη σταδιακή αποδιάρθρωσή τους - γλωσσική, πνευματική, σωματική - παραμένουν πεισματικά εκεί.
Πρόδρομος του μεταμοντερνισμού, το έργο αποκαλύπτει τον τεμαχισμό των πάντων στις σύγχρονες δυτικές κοινωνίες - ο χρόνος, ο χώρος, τα σώματα, ο λόγος, με αμείλικτο τρόπο πετσοκόβονται και διασπώνται, χωρίς συνοχή και συνάφεια, και μία αίσθηση κρύου, ανολοκλήρωτου, κενού αντικαθιστά οποιαδήποτε ψευδαίσθηση συνεκτικότητας, σιγουριάς, ταυτότητας. Οι ταυτότητες σπάνε, διαλύονται σε κομμάτια, όπως και κάθε αίσθηση "ανήκειν". Χωρίς να θέλω να επεκταθώ σε άλλες φιλοσοφικές και θρησκευτικές ερμηνείες του έργου, αξίζει να επισημανθεί και η έμφαση του Μπέκετ στο θέμα της εξουσίας και του εξανδραποδισμού του ατόμου, οι ρόλοι δυνάστη και δυναστευόμενου και η ρευστότητα αυτών των ρόλων και ταυτοτήτων, που επιτείνει τη θραυσματοποίηση και εντέλει εκμηδένιση του ατόμου.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου